Vượt xa khỏi vai trò là một nội dung giải trí đơn thuần, meme đã trở thành một công cụ marketing đầy tiềm năng. Khả năng kết nối cảm xúc mạnh mẽ, chạm đến những insight sâu sắc và tạo ra tiếng cười đồng điệu chính là “chất xúc tác” giúp các thương hiệu kết nối với khách hàng.

Meme là một hình ảnh, video kèm tiêu đề hoặc âm thanh mang tính giải trí một cách hài hước và được truyền bá rộng rãi trên mạng xã hội. Mỗi loại meme mang một bản chất và sắc màu riêng, phù hợp với những mục tiêu marketing khác nhau.

Các loại meme phổ biến trong marketing

1. Trending Meme (Meme bắt trend)

Trending Meme là các loại meme hưởng ứng nhanh chóng các xu hướng đang viral trên mạng xã hội. Yếu tố mấu chốt quyết định hiệu quả của Trending Meme chính là tốc độ bắt trend kịp thời, nhanh chóng. Thương hiệu phải thật nhanh nhạy để nắm bắt và tạo ra nội dung khi trend “còn nóng”, tận dụng tối đa “thời điểm vàng” để bùng nổ tương tác tức thì. Điều này đòi hỏi đội ngũ marketing phải có sự nhạy bén và cập nhật xu hướng liên tục.

Tuy nhiên, cũng giống như một “món ăn liền”, Trending Meme có tuổi đời rất ngắn, hiệu quả thường chỉ bùng nổ trong vài ngày rồi nhanh chóng hạ nhiệt.

Tháng 6 vừa qua, bắt nguồn từ bài đăng “nhá hàng” của VPBank với bông hoa cúc khuyết cánh đặc trưng của G-Dragon, thông tin “ông hoàng Kpop” sẽ có mặt và biểu diễn tại Hà Nội đã tạo nên hiệu ứng bùng nổ trên MXH.

Trước sức nóng khổng lồ, hàng loạt thương hiệu lớn nhỏ tại Việt Nam đã nhanh chóng bắt trend “hoa cúc”. Dù chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, nhưng những bài đăng này đã thu về hàng trăm nghìn lượt tương tác, đưa thương hiệu đến gần hơn với công chúng và khẳng định sự nhạy bén xu hướng của mình.

Bài đăng nhá hàng hoa cúc khuyết cánh của VPBank đã tạo nên “cơn sốt” trên khắp MXH, nhiều thương hiệu lớn nhỏ đồng loạt “bắt trend”. Nguồn: Tổng hợp

2. Original Meme (Meme tự sáng tạo)

Không phụ thuộc vào xu hướng, cũng chẳng phải “xào nấu” nội dung từ những nguồn bên ngoài, một số thương hiệu đã tự tạo Original Meme cho riêng mình. Đây là chiến lược giúp xây dựng sự khác biệt và bản sắc thương hiệu lâu dài. Bằng cách tự tạo nội dung, thương hiệu không chỉ là người kể chuyện mà còn là người sáng tạo, định hình nên một “cá tính” độc quyền, tạo nên những meme mang đậm dấu ấn riêng mà không thể lẫn với bất kỳ ai khác.

Điển hình là Duolingo – một ứng dụng học ngôn ngữ. Họ đã biến linh vật cú xanh của mình thành một meme nổi tiếng toàn cầu. Với những câu nhắc nhở hài hước và đôi chút “thái độ”, chú cú Duolingo đã trở thành biểu tượng cho sự kiên trì trong học tập, đồng thời tạo ra một hình ảnh thương hiệu vừa thú vị, vừa gần gũi trong lòng người dùng, giúp cho việc sử dụng ứng dụng trở nên hứng thú hơn.

Duolingo “nổi tiếng” với những meme vui nhộn nhằm khuyến khích người dùng duy trì việc học trên ứng dụng. Nguồn: Tổng hợp

3. Repurposed Meme (Meme tái chế nội dung)

Repurposed Meme là một chiến lược thông minh giúp thương hiệu tận dụng những hình ảnh quen thuộc từ văn hóa đại chúng (phim ảnh, show truyền hình...). Thay vì sáng tạo từ đầu, thương hiệu sẽ tái chế và biến tấu nội dung sao cho phù hợp với thông điệp của mình. Nhờ sự quen thuộc về nhân vật và ngữ cảnh, loại meme này dễ dàng tạo ra sự liên kết cảm xúc mạnh mẽ với khán giả, từ đó thu hút sự chú ý một cách tự nhiên và hiệu quả.

Nhắc đến Repurposed Meme, Netflix là cái tên không thể bỏ qua. Thương hiệu thường xuyên tận dụng hình ảnh các nhân vật hoặc những phân đoạn trong các series để biến thành những câu chuyện dí dỏm, thú vị. Điều này không chỉ giúp Netflix quảng bá phim mới một cách sáng tạo mà còn tạo cảm giác gần gũi như một “người bạn” cùng sở thích phim ảnh với khán giả.

Để quảng bá phim mới, Netflix thường xuyên tận dụng hình ảnh các nhân vật hoặc những phân đoạn trong các series để biến thành những câu chuyện dí dỏm, thú vị. Nguồn: Netflix

4. Niche/Relatable Meme (Meme liên quan ngành nghề)

Thay vì lan tỏa rộng rãi, Niche Meme tập trung vào một nhóm đối tượng cụ thể, đánh vào những insight hài hước, những tình huống quen thuộc của người trong ngành hoặc có cùng sở thích. Mặc dù không viral đại chúng, loại meme này lại tạo ra một sự kết nối sâu sắc, xây dựng nên một cộng đồng “fan cứng” có sự gắn kết và tương tác cao.

Các trang cộng đồng dành cho dân Agency tại Việt Nam thường xuyên chế những meme về những tình huống, khoảnh khắc dở khóc dở cười nơi công sở. Các nội dung này không chỉ mang lại tiếng cười mà còn tạo ra sự đồng cảm mạnh mẽ, biến trang thành nơi mọi người tìm thấy tiếng nói chung và cảm giác được chia sẻ.

Những tình huống “dở khóc dở cười” nơi công sở được các trang cộng đồng dành cho dân Agency “xào nấu” thành những nội dung chạm đúng insight. Nguồn: Tổng hợp

Không đứng ngoài cuộc chơi, những thương hiệu như Ahamove hay Be cũng đã biến meme thành một phần không thể thiếu trong hiến lược truyền thông của mình.

Thay vì chỉ quảng cáo dịch vụ, các thương hiệu này còn thường xuyên sáng tạo những câu chuyện vui nhộn, những meme “đặc trưng” của giới shipper. Nhờ đó, hình ảnh nhãn hàng cũng trở nên gần gũi, thân thiện hơn, đồng thời gia tăng sự tương tác tự nhiên với khách hàng.

Ahamove hay be cũng đã biến meme thành một phần không thể thiếu để gia tăng sự tương tác tự nhiên cùng khách hàng. Nguồn: Tổng hợp

Ranh giới mong manh giữa “hài hước” và “phản cảm” – Đâu là “điểm dừng” khi làm meme marketing?

Những hiệu ứng tích cực mà meme mang đến là không thể phủ nhận, nhưng ranh giới giữa “hài hước” và “phản cảm” lại lại là sợi chỉ vô cùng mong manh. Chỉ một bước đi sai, meme có thể trở thành “con dao hai lưỡi”, gây tổn hại nghiêm trọng đến thương hiệu. Vậy, làm thế nào để khai thác meme marketing một cách khéo léo và chuyên nghiệp?

  • Phù hợp với nhóm đối tượng mục tiêu: Meme không chỉ cần hài hước mà còn phải có sự liên quan sâu sắc và phù hợp với khách hàng mục tiêu. Một meme chỉ trở nên hiệu quả và ý nghĩa khi chạm được vào những cảm xúc, trải nghiệm mà khán giả đang cảm nhận hoặc những giá trị mà họ đang tìm kiếm.
  • Hiểu rõ vị thế của thương hiệu: Hài hước có thể mang lại tương tác ngắn hạn, nhưng niềm tin mới là thứ giữ chân khách hàng lâu dài. Một số ngành như tài chính, y tế hay luật pháp đòi hỏi sự tin cậy tuyệt đối. Việc sử dụng meme quá đà có thể làm xói mòn uy tín, khiến thương hiệu trở nên thiếu chuyên nghiệp trong mắt công chúng.
  • Giữ vững bản sắc thương hiệu: Meme cần phải phù hợp với tông giọng và hình ảnh của thương hiệu. Hài hước nhưng không được quá lố, phải thể hiện được sự chuyên nghiệp và giá trị cốt lõi. Một meme có thể rất viral, nhưng nếu không liên quan đến thương hiệu, nó chỉ là một nội dung giải trí vô nghĩa.
  • Cân bằng tốc độ và sự cẩn trọng: Trong kỷ nguyên mạng xã hội, một meme “hớ” có thể phá hỏng công sức xây dựng hình ảnh nhiều năm. Nhanh nhạy bắt trend là cần thiết, nhưng phải đi kèm với sự kiểm duyệt kỹ lưỡng để tránh những ồn ào không đáng có. Ngược lại, nếu quá chậm trễ, meme sẽ trở nên lỗi thời và mất đi giá trị.
  • Phân bổ tần suất hợp lý: Meme chỉ nên là “gia vị” trong chiến lược nội dung, không phải là “món chính”. Đăng quá nhiều meme sẽ khiến trang trở nên mất trọng tâm, biến thương hiệu thành một “page giải trí” hơn là một kênh cung cấp giá trị. Hãy sử dụng meme một cách có chọn lọc để tạo hiệu ứng bất ngờ và thu hút.
  • Tôn trọng văn hóa và xã hội: Tuyệt đối tránh tạo tiếng cười trên các vấn đề nhạy cảm như chính trị, tôn giáo, phân biệt giới tính hoặc xúc phạm cá nhân. Một meme “vô hại” với người này có thể là “vết thương” đối với người khác. Sự hài hước cần xuất phát từ sự tích cực, văn minh, và không gây tổn thương cho bất kỳ ai.

Tổng kết

Meme marketing là một cuộc chơi đầy thú vị nhưng cũng không kém phần thử thách. Khi được thực hiện một cách thông minh, meme sẽ trở thành công cụ đắc lực giúp thương hiệu xây dựng một hình ảnh gần gũi và đáng nhớ. Quan trọng nhất là hãy luôn giữ sự chân thật, nhạy bén và tinh tế để mỗi meme tạo ra đều không chỉ mang lại tiếng cười, mà còn mang theo thông điệp và giá trị cốt lõi của thương hiệu.

Nguồn:brandsvietnam